Εμβόλια - Ένας γνωστός άγνωστος 

Το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών και Εφήβων της χώρας μας περιλαμβάνει εμβόλια για 17 ιογενείς και μικροβιακές λοιμώξεις, που χορηγούνται μόνα τους ή συνδυασμένα μεταξύ τους. Πόσο καλά όμως γνωρίζουμε αυτά τα σημαντικά όπλα που διαθέτουμε απέναντι σε σοβαρά λοιμώδη νοσήματα; Στο σημερινό άρθρο μπορείτε να πάρετε χρήσιμες πληροφορίες που πιθανόν δεν γνωρίζετε για τα εμβόλια και να δείτε κάποιους κοινούς μύθους για αυτά να καταρρίπτονται.

Με την βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και τη χρήση καθαρού πόσιμου νερού, δεν υπάρχει ανάγκη εμβολίων. ΜΥΘΟΣ

Είναι αλήθεια ότι η βελτίωση της διατροφής, η χρήση καθαρού πόσιμου νερού και η βελτίωση των συνθηκών υγιεινής έχουν αναμφίβολα συμβάλλει στην ελάττωση πολλών λοιμωδών νοσημάτων. Όμως πολλά από αυτά τα νοσήματα δεν εξαρτώνται από το πόσο καθαροί είμαστε ή πόσο καλά διατρεφόμαστε, συνεπώς αν σταματήσουν τα εμβόλια, οι παθήσεις που προλαμβάνονται από αυτά θα επιστρέψουν. Επιπλέον, οι καλές συνθήκες υγιεινής ελαττώνουν την έκθεση σε ένα παθογόνο, όμως εφόσον τελικά έρθουμε σε επαφή με αυτό δεν μπορούν να αποτρέψουν τη νόσηση και τις επιπλοκές της. Όπως αποδείχθηκε μετά από τροποποίηση των προγραμμάτων εμβολιασμού σε διάφορες χώρες, αν οι άνθρωποι πάψουν να εμβολιάζονται παθήσεις που είναι πλέον σπάνιες, όπως ο κοκκύτης, η ιλαρά και η πολιομυελίτιδα, σύντομα θα επανεμφανιστούν.

Τα εμβόλια δεν είναι ασφαλή. ΜΥΘΟΣ

Τα εμβόλια αλληλεπιδρούν με το ανοσιακό μας σύστημα με τρόπο που μιμείται τη φυσική νόσο, χωρίς όμως να την προκαλούν και χωρίς να μας εκθέτουν στον κίνδυνο πιθανών επιπλοκών. Μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις η ανοσία να μην είναι τόσο ισχυρή και μακροχρόνια, όμως το τίμημα απόκτησης ανοσίας μετά από φυσική νόσηση μπορεί να είναι υψηλότατο: καρκίνος του ήπατος (ηπατίτιδα Β) και της μήτρας (HPV λοίμωξη), κώφωση (ερυθρά), μόνιμη παράλυση (πολιομυελίτιδα), μηνιγγίτιδα και εγκεφαλικές βλάβες (λοίμωξη από πνευμονιόκοκκο και αιμόφιλο ινφλουέντζας).

Δεν χρειάζεται εμβολιασμός για παθήσεις που δεν υπάρχουν στην περιοχή ή στη χώρα μας. ΜΥΘΟΣ

Όταν τα προγράμματα εμβολιασμού είναι πετυχημένα σε μια περιοχή, πράγματι κάποιες παθήσεις εμφανίζονται σπάνια, όμως τα μικρόβια και οι ιοί που τις προκαλούν εξακολουθούν να κυκλοφορούν σε άλλα μέρη του κόσμου. Με την ευκολία και την ταχύτητα των μεταφορών που υπάρχει στις μέρες μας καθώς και με την μετανάστευση, αυτοί οι λοιμώδεις παράγοντες μπορούν γρήγορα να διασχίσουν τα γεωγραφικά σύνορα και να προσβάλουν όποιον δεν είναι προστατευμένος. Πρέπει να λάβουμε υπόψιν μας ότι η εμβολιαστική κάλυψη σε μια χώρα (δηλαδή το ποσοστό των ατόμων που έχουν κάνει ένα εμβόλιο) δεν είναι ποτέ 100%. Επιπλέον, δυστυχώς κανένα εμβόλιο δεν είναι 100% αποτελεσματικό (δηλαδή ποτέ δεν είναι απόλυτα προστατευμένοι όλοι όσοι εμβολιάζονται). Κατά συνέπεια πάντοτε υπάρχουν άνθρωποι που είναι ευάλωτοι και ο εμβολιασμός, προκαλώντας τη λεγόμενη "ανοσία κοινότητας" ακριβώς δημιουργεί ένα φραγμό στην εξάπλωση μιας πάθησης. Τελευταία τραγική απόδειξη των παραπάνω είναι η επιδημία Ιλαράς, που πριν από περίπου ένα χρόνο ξεκίνησε από τη Ρουμανία και έχει πλέον διασπαρεί σχεδόν σε όλη την Ευρώπη (με χιλιάδες νοσούντες και πολλούς θανάτους - 2 θάνατοι μέχρι σήμερα στην Ελλάδα), εξαιτίας του γεγονότος ότι πολλοί άνθρωποι ήταν ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι με το εμβόλιο της Ιλαράς.

Δεν χρειάζεται να εμβολιασθούμε για μια νόσο εφόσον όλοι οι άλλοι είναι εμβολιασμένοι. ΜΥΘΟΣ

Αυτή η αντίληψη πάσχει από ηθική άποψη. Η ανοσία σε επίπεδο κοινότητας στηρίζεται στο ότι όλοι ακολουθούν το εκάστοτε Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και επιτυγχάνεται όταν η εμβολιαστική κάλυψη αγγίζει το 95%. Με την επιλογή να μην εμβολιάσουμε το παιδί μας εκθέτουμε το ίδιο αλλά και άλλα άτομα σε κίνδυνο, γιατί για διάφορους λόγους (εγκυμοσύνη, ανοσοκαταστολή κλπ.) ποτέ δεν είναι όλοι οι άλλοι εμβολιασμένοι. Και αν όλοι σκεφτούν με τον ίδιο τρόπο, τότε όλο και περισσότερα παιδιά δεν θα εμβολιάζονται, με αποτέλεσμα οι λοιμώδεις νόσοι που προλαμβάνονται με τα εμβόλια να επανακάμψουν. Επιπρόσθετα, στην περίπτωση του Τετάνου, το αν οι άλλοι γύρω μας είναι εμβολιασμένοι ή όχι δεν έχει καμία σημασία στο αν θα νοσήσουμε, καθώς δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο αλλά προκαλείται από βακτήρια που εισέρχονται σε ένα τραύμα από το χώμα.

Οι παθήσεις που προλαμβάνονται με εμβολιασμό δεν είναι σοβαρές. ΜΥΘΟΣ

Όλες οι λοιμώδεις παθήσεις για τις οποίες έχει αναπτυχθεί εμβόλιο είναι σοβαρές και προκαλούν επιπλοκές και ενίοτε θάνατο. Για κάποιες από αυτές δεν υπάρχει θεραπεία. Η Ιλαρά προκαλεί επιπλοκές σε ποσοστό σχεδόν 10%, ενώ από 1000 άτομα που θα νοσήσουν 1 με 2 θα πεθάνουν. Ο Τέτανος επίσης σκοτώνει περίπου το 10% όσων νοσήσουν. Είναι τόσο σημαντικές οι βλάβες που προλαμβάνονται με τα εμβόλια, ώστε διαφορετικά δεν θα επενδυόταν περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια και 10 χρόνια ερευνών για κάθε νέο εμβόλιο που κυκλοφορεί στην αγορά.

Ο οργανισμός ενός παιδιού δεν μπορεί να δεχθεί περισσότερο από ένα εμβόλια τη φορά. ΜΥΘΟΣ

Δεν υπάρχει επιστημονική ένδειξη ότι η διενέργεια περισσότερων από ένα εμβολίων τη φορά έχει αρνητική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού. Κάθε μέρα το ανοσοποιητικό μας διεγείρεται από εκατοντάδες "ξένες" ουσίες (που ονομάζονται αντιγόνα) με την αναπνοή, την επαφή και τη διατροφή. Το κοινό κρυολόγημα μας εκθέτει σε περισσότερα αντιγόνα από ότι οποιοδήποτε εμβόλιο. Έχει υπολογισθεί ότι το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα θεωρητικά διαθέτει την ικανότητα αντίδρασης σε 10.000 εμβόλια ταυτοχρόνως. Φυσικά αυτό δεν μπορεί να αποδειχθεί στην πράξη, όμως χωρίς αμφιβολία η ενσωμάτωση περισσότερων εμβολίων σε ένα, που ονομάζεται πολυδύναμο εμβόλιο, ελαττώνει την ταλαιπωρία του παιδιού (λιγότερες ενέσεις), μας γλιτώνει από χρόνο και χρήμα (λιγότερες επισκέψεις στον παιδίατρο) και διευκολύνει την καλύτερη εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών.

Τα συντηρητικά των εμβολίων είναι βλαβερά. ΜΥΘΟΣ

Η Θειομερσάλη, μια οργανική ουσία που περιέχει υδράργυρο, προστίθεται ως συντηρητικό σε ορισμένα εμβόλια (κυρίως της γρίπης). Από το 2001 δεν υπάρχει σε εμβόλια που προορίζονται για παιδιά κάτω των 6 ετών, ενώ ακόμη και οι εταιρίες που τη χρησιμοποιούν πολλές φορές προσφέρουν παρτίδες ελεύθερες Θειομερσάλης. Εντούτοις ακόμη και όταν χρησιμοποιείται, στις ποσότητες που υπάρχει στα εμβόλια δεν υπάρχει ένδειξη ότι είναι επικίνδυνη. Η Φορμαλδεΰδη, ένα άλλο συντηρητικό ορισμένων εμβολίων, αποτελεί επίσης συστατικό πολλών προϊόντων οικιακής χρήσης, καλλυντικών και φαρμάκων. Η δόση που περιέχεται στα εμβόλια είναι πολύ μικρότερη από αυτήν στην οποία εκτίθεται καθημερινά ο μέσος άνθρωπος, ενώ είναι μικρότερη και από αυτήν που παράγεται από τον 24ωρο μεταβολισμό μας. Τέλος, λίγα εμβόλια περιέχουν Αλουμίνιο, σε ποσότητα περίπου 100 φορές μικρότερη από αυτήν που λαμβάνουμε σε ένα 24ωρο με το νερό και την τροφή μας.

Τα εμβόλια προκαλούν αυτισμό. ΜΥΘΟΣ

Το 1998 δημοσιεύτηκε μια και μοναδική έρευνα, σύμφωνα με την οποία υπήρχε συσχέτιση του τριπλού εμβολίου Ιλαράς-Παρωτίτιδας-Ερυθράς (MMR) με την εμφάνιση αυτισμού. Αποδείχθηκε ότι αυτή η έρευνα ήταν ψευδής και ανυπόστατη και αποσύρθηκε από το ιατρικό περιοδικό που τη δημοσίευσε, ενώ από τον συγγραφέα της αφαιρέθηκε η άδεια άσκησης Ιατρικής. Από τότε πλήθος επόμενων ερευνών δεν απέδειξαν καμία αιτιολογική σύνδεση μεταξύ αυτισμού και εμβολίων, ωστόσο με περίεργο τρόπο η συσχέτιση αυτή αποτελεί μόνιμο επιχείρημα των υποστηρικτών του αντιεμβολιαστικού κινήματος.

Τα εμβόλια προκαλούν αλλεργίες, αυτοάνοσες παθήσεις και καρκίνο. ΜΥΘΟΣ

Τα εμβόλια "διδάσκουν" το ανοσοποιητικό σύστημα πώς να αντιδράσει εναντίον συγκεκριμένων παθογόνων. Δεν αλλάζουν τον τρόπο λειτουργίας του. Δεν υπάρχει καμία επιστημονική ένδειξη ότι προκαλούν αλλεργίες, αυτοάνοσα νοσήματα και καρκίνο, αργότερα κατά τη διάρκεια ζωής του εμβολιασμένου ατόμου. Αντίθετα, το εμβόλιο για τον Ιό του Ανθρώπινου Θηλώματος (HPV) προστατεύει από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, ενώ το εμβόλιο για τον Ιό της Ηπατίτιδας Β, προστατεύει από τον καρκίνο του ήπατος (που μπορεί να αποτελεί μακροχρόνια επιπλοκή της Ηπατίτιδας Β).

Πολλά άτομα που δεν εμβολιάστηκαν στο παρελθόν, διάγουν μια υγιή και μακροχρόνια ζωή. ΜΥΘΟΣ

Πράγματι, πολλοί άνθρωποι που δεν εμβολιάσθηκαν ποτέ έφθασαν σε μεγάλη ηλικία, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα υγείας. Όμως επίσης πολλοί άνθρωποι νόσησαν από παθήσεις που προλαμβάνονται με τα εμβόλια και πέθαναν ή ζουν με σοβαρές και μακροχρόνιες επιπλοκές. Αρκεί να αναφερθούμε στα εκατομμύρια θύματα της Γρίπης κατά τις διάφορες επιδημίες και πανδημίες του παρελθόντος ή στα απειράριθμα θύματα της ιλαράς και της πολιομυελίτιδας, που απεβίωσαν ή έζησαν με σοβαρότατες νευρολογικές επιπλοκές.

Ελπίζουμε με όλα τα παραπάνω να πειστήκατε για την σπουδαία χρησιμότητα των εμβολιασμών. Η αμφισβήτηση των εμβολίων είναι το τίμημα της επιτυχίας τους, γιατί όσο πιο αποτελεσματικά γίνονται τόσο οι παθήσεις από τις οποίες μας προστατεύουν γίνονται σπανιότερες και άρα τελικά η αξία τους τίθεται υπό αίρεση. Η επιστημονική κοινότητα έχει υποχρέωση να συνεχίσει χωρίς αφορισμούς την έρευνα αλλά και την ενημέρωση για τα εμβόλια και συνεχώς να προσφέρει με σαφή και τεκμηριωμένο τρόπο απαντήσεις στις ανησυχίες των γονέων.

Πηγές: 

https://www.who.int

https://www.keelpno.gr

https://www.health.com

https://www.caringforkids.cps.ca

https://www.aaaai.org

https://www.publichealth.org